การจะเป็นผู้บริหารรั้นยากยิ่ง แต่การเป็นผู้บริหารที่ดีนั้นยากยิ่งกว่า

                จากประสบการณ์และการเรียนรู้จากผู้บริหารที่ประสบความสำเร็จ       พบว่าองค์ประกอบสำคัญที่ทำให้ผู้บริหารประสบความสำเร็จในชีวิตของการเป็นนักบริหาร คือ

                1.  บุคลิกภาพ (ดี)
                มีคำกล่าวว่า "มาดดี มีชัยไปกว่าครึ่ง" ผู้บริหารที่ประสบความสำเร็จจะต้องพัฒนาตนเองให้เป็นผู้ที่มีบุคลิกภาพที่ดีอยู่เสมอ กล่าววคือ จะต้องเป็นผู้ที่มี "จิตใจแจ่มใส กายสง่า และวาจาดี"
                จิตใจแจ่มใส หมายถึงการมีจิตใจที่แจ่มใส ร่างเริงเบิกบานอยู่เสมอ การรู้จักมองโลกในแง่ดีและมีอารมณ์ขันไม่บ่น ไม่บึ้ง และไม่เบี้ยว
                กายสง่า การแต่งกาย ท่าทาง การวางตัว จะต้องถูกต้องเหมาะสมและภูมิฐาน
                วาจาดี ผู้บริหารที่ดีจะต้อง "พูดดี พูดเป็น" อดีตนายกรัฐมนตรี พลเอกชาติชาย ชุณหวัณ กล่าวว่า    "ก่อนพูดเราเป็นนายคำพูด หลังพูดคำพูดเป็นนายเรา" ฉะนั้นผู้บริหารจะต้องพัฒนาตนเองให้เป็นคนคิดก่อนพูดไม่ใช้พูดก่อนคิด
                การพูดไม่ใช่พรสวรรค์ แต่เป็นพรแสวงที่ฝึกได้หัดได้ จะพูดแต่ละครั้ง พึงระลึกถึงคำกลอนของสุนทรภู่ที่สอนว่า

                         "อันมนุษย์สุดนิยมเพียงลมปาก      จะได้ยากโหยหิวเพราะชิวหา
                          แม้นพูดดีมีคนเขาเมตตา              จะพูดจาจงพิเคราะห์ให้เหมาะความ"

                2.  ความรู้ (ดี)
               ผู้รู้สอนว่า

                            "รู้อะไรให้รู้เป็รนครูเขา           จะได้เบาแรงตนเร่งขวนขวาย    
                            มีข้าไทใช้สอยค่อยสบาย       ตัวเป็นนายโง่เง่าบ่าวไม่เกรง"

                        "อันข้าไทได้พึ่งเขาจึงรัก           ถ้าถอยศักดิ์เสื่อมอำนาจวาสนา
                        เขาหน่ายหนีมิได้อยู่คู่ชีวา       แต่วิชานั้นคู่กายจนวายปราณ"

                ผู้บริหารที่ดีนั้นต้อง
                "Know Something in everything" รู้บางสิ่งในทุกสิ่ง (ความรู้ทั่ว ๆ ไปต้องรู้กว้างและรู้ไกล)
                "Know everthing in Something" รู้ทุกสิ่งในบางสิ่ง (รู้งานในหน้าที่ที่ต้องรู้ลึก)
                "ผู้บริหารในยุคปฏิรูปการศึกษาจะต้องเป็นผู้นำทางวิชาการ และพัฒนาตนเองให้เป็นผู้รู้ที่ทันสมัยอยู่เสมอ"

                3.  (มี) วิสัยทัศน์
                ผู้บริหารที่ดีต้องมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล วิสัยทัศน์ของบุคคลเกิดจากประสบการณ์และการเรียนรู้ ประสบการณ์และการเรียนรู้เกิดจากการได้อ่าน ได้ฟัง ได้ ดู และได้ปฏิบัติ คนที่มีประสบการณ์และการเรียนรู้มาก ๆ คือ คนที่ได้อ่าน ได้ดู  ได้ฟัง และได้ปฏิบัติมามากย่อมมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล วิสัยทัศน์จะต้องควบคู่กับการปฏิบัติเสมอ "Vision with action"  จึงบรรลุผล ถ้ามีวิสัยทัศน์ แต่ขาดการนำสู่การปฏิบัติ "Vision without action" ก็เท่ากับการเพ้อฝันเท่านั้นเอง

                4.  (มี) ภาวะผู้นำ
                มีคำกล่าวว่า "ผู้บริหารจะต้องเป็นผู้นำ แต่ผู้นำไม่จำเป็นต้องเป็นผู้บริหาร" พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระราชนิพนธ์ถึงความสำคัญของผู้นำไว้ดัวนี้

                            "โขลงช้างย่อมมีพญษสาร         ครอบครองบริวารทั้งหลาย
                            ฝูงโคขุนโคก็เป็นนาย                มุ่งหมายนำพวกไปหากิน
                            ฝูงหงส์มีเหมราชา                     สกุณามีขุนปักษิณ
                            เทวายังมีศักริทร์                       เป็นมิ่งเทวัญชั้นฟ้า
                            เหล่าคนจะต้องเป็นคณะ         ถ้าต่างคิดเกะกะตามประสา
                            จะตั้งอยู่ได้ดีสักกี่เพลา             ดูท่าจะยับอับจน
                            จำเป็นต้องมีหัวหน้า               กะการบัญชาให้เป็นผล
                            กองทัพบริบูรณ์ด้วยผู้คน         ไม่มีจุมพลจะสู้ใคร"

                ภาวะผู้นำมีหลายแบบ แต่ละแบบมีดีและมีเสีย ไม่มีวิธีที่ดีที่สุด "There is no best way"   ผู้นำที่ฉลาด คือผู้ที่รู้จักเลือกใช้ภาวะผู้นำให้สอดคล้องเหมาะสมกับสถานการณ์ บุคคล และสภาพแวดล้อม

                5.  (มี) มนุษยสัมพันธ์
                ผู้บริหารจะต้องทำงานกับบุคคลหลายฝ่าย ทั้งผู้บังคับบัญชา เพื่อนร่วมงาน ผู้ใต้บังคับบัญชาและบุคคลทั่วไป     ดังนั้น จึงต้องพัฒนาตนเองให้เป็นผู้มมีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีกับนาย ลูกน้อง เพื่อน และคนทุกคน   คำกล่าวต่อไปนี้ล้วนแต่ให้ความรู้สึกที่ดี ในเชิงของการสร้างมนุษยสัมพันธื

                            "ไมาฆ่าน้อง ไม่ฟ้องนาย ไม่ขายเพื่อน"
                            "สนับสนุนน้อง สนองนโยบายนาย"
                            "จริงใจกับมิตร พิชิตใจมวลชน"
                            "อุ้มน้อง ประคองพี่ กอดคอเพื่อน"
                            "นกไม่มีขน คนไม่มีเพื่อน ขึ้นที่สูงไม่ได้"

                ในทางตรงกันข้าม การทะเลาะเบาะแว้งกับบุคคลอื่นเป็ฯสิ่งที่ผู้บริหารควรละเว้นเสียเป็ฯดีที่สุด

                6.  (มี) คุณธรรมจริยธรรม
                 คุณธรรมประดุจดั่งโลหิตที่หล่อเลี้ยงจิตวิญญาณของผู้บริหารให้เป็นผู้ คิดดี พูดดี ทำดี และสามารถ    ครองตน ครองคน และครองงาน ได้อย่างสง่างาม มีคำกล่าวว่า

                                                        "ความดีฉกชิงวิ่งราวกันไม่ได้
                                                        ความชั่วนั้นทดแทนกันไม่ได้
                                                        ความกล้าแบ่งปันกันไม่ได้"

                ผู้บริหารที่ดีจะต้องหมั่นตรวจสอบตนเองให้เป็นผู้มีคุณธรรม และจริยธรรมอยู่เสมอ
            การเป็นผู้มีคุณธรรมจริยธรรมนั้นจะทำให้ผู้บริหารได้รับความรัก ความเคารพ ควมเชื่อถือ และความศรัทธาจากผู้ใต้บังคับบัญชา และบุคคลทั่วไป
                ผู้บริหารพึงระวัง 4 ส. และ 4 อ. ต่อไปนี้
                4 ส.
                1. สตรี                             2. สตางค์                            3. สุรา                                   4. สรรเสริญ
                4 อ.
                1.อำนาจ                         2.อาฆาต                             3.อารมณ์                              4.อคติ
                เสียง * * * ่จากผู้น้อยในคำกลอนต่อไปนี้ จะช่วยสะกิดเตือนใจผู้บริหารให้ตระหนักในคุณค่าของความดี      และมีคุณธรรม คือ

                                    "อธิษฐานตั้งใจ ไว้เต็มที่               เกิดชาตินี้ชาติไหนไม่รู้จบ
                                    หากเกิดเป็นผู้น้อยคอยไหว้           ขอได้พบนายดีมีคุณธรรม"

                7.  บริหารจัดการ (ดี)
                 ประสิทธิภาพขององค์กรขึ้นอยู่กับประสิทธิภาพของผู้บริหาร ผู้บริหารที่ดีจะต้อง "See throough" ในงานที่รับผิดชอบ สามารถมองภาพของงานได้ตลอแนวรู้จักการวิจัยและพัฒนางาน (Research and Development) และรู้จักนำนวัตกรรมและเทคโนโลยีใหม่ ๆ ทางการบริหารมาใช้ในการพัฒนางานอยู่เสมอ มีผู้กำหนดประเภทของผู้บริหารเป็น 4 ประเภท ดังนี้
                  ประเภทที่ 1 งานก็ไม่สน คนก็ไม่สร้าง (ไม่ได้ทั้งงานและไม่ได้ทั้งคน)
                  ประเภทที่ 2 งานสน แต่คนไม่สร้าง (ได้งาน แต่ไม่ได้คน)
                  ประเภทที่ 3 งานไม่สน แต่คนสร้าง (ได้คน แต่ไม่ได้งาน)
                  ประเภทที่ 4 งานก็สน คนก็สร้าง (ได้ทั้งคน และได้ทั้งงาน)
                โดยปกติทั่ว ๆ ไป เรามักจะพบเห็นผู้บริหารประเภทที่  1หรือ 2 หรือ 3 ส่วนประเภทที่ 4    นั้นหายากแต่อยากจะเรียนว่า ถ้าบริหารแล้วได้ทั้งงานและได้ทั้งคน คือสุดยอดของนักบริหาร มีคำกลอนน่าคิดว่า

                                    "ไม่มีองค์การเยี่ยม             แต่ผู้บริหารแย่
                                    และไม่มีองค์การแย่             แต่ผู้บริหารเยี่ยม"

                ดังนั้นผู้บริหารมืออาชีพต้องพัฒนาตน พัฒนาคน และพัฒนางาน เพื่อให้ภารกิจขององค์การยรรลุผลสำเร็จอย่างมีประสิทธิภาพ และมีประสิทธิผลให้จงได้ บริหารแล้ว ลูกน้องพอใจได้งาน ผู้บริหารก็เป็นสุข หรืองานบรรลุ คนก็เป็นสุขนั่นเอง

                ใคร่ขอสรุปอีกครั้งหนึ่งว่า ผู้บริหารที่ประสบความสำเร็จนั้นจะต้องมีคุณสมบัติ หรือ คุณลักษณะดังนี้
                1. บุคลิกภาพดี
                2. ความรู้ดี
                3. มีวิสัยทัศน์
                4. มีภาวะผู้นำ
                5. มีมนุษยสัมพันธ์
                6. มีคุณธรรมจริยธรรม
                7. บริหารจัดการดี



เขียนโดย   คุณ สุดสวย